ณ สถาบันสอนภาษาตูแรน ที่เมืองตูร์ สาธารณรัฐฝรั่งเศส ระหว่างวันที่ ๑๔-๓๐ สิงหาคม  ๒๕๕๐

แม้จะเป็นระยะเวลาเพียงสองสัปดาห์ แต่ก็ได้ทรงใช้เวลานั้นอย่างคุ้มค่า ทรงฝึกฝนการใช้ภาษาฝรั่งเศสทั้งการพูด อ่าน เขียน

ทรงมี “การบ้าน” เช่นเดียวกับนักศึกษาทั่วไป ด้วยทรงพักอยู่กับบ้านมาดามNicole Demonteix ผู้มีอัธยาศัยดีและมีความรู้

พระอาจารย์ชาวฝรั่งเศสประจำพระองค์ ที่ถวายการสอนและถวายการดูแลพระองค์ตลอดเวลาที่อยู่สถาบัน คือ ครูVeronique Sorin

วันแรกทรงเรียนประวัติของเมืองตูร์ Tours ที่วันรุ่งขึ้นเป็นวันหยุดทางศาสนา ไม่มีเรียน ทรงนัดพระอาจารย์ตอนบ่ายพระดำเนินชมเมืองและทรงเรียนรู้ไปในเวลาเดียวกัน

ทรงแวะวิหารนักบุญมาร์แตง ทรงซื้อของที่ระลึกที่แม่ชีขายแล้วไม่ต้องทอน ที่เหลือขอทำบุญ

ทรงเรียนรู้จากของจริงระหว่างพระดำเนินชมเมือง ทรงพบคนไทยที่เป็นนักเรียนและคนที่มีครอบครัว เขาเหล่านั้นดีใจที่ได้พบพระองค์ท่านน่ะซีคะ

ทรงมีการบ้านทุกวัน ทรงทำตอนกลางคืนแต่บางคืนกว่าจะเสวยเสร็จ ก็ช้า เพราะมีพระสหายมาเฝ้าบ้าง หากทรงง่วงก็เข้าบรรทม ตอนเช้ามาทำการบ้านต่อ ทรงตื่นพระบรรทมเช้ามาก คือตีสามครึ่ง ด้วยยังไม่ทรงชินเวลาทีต่างกัน

ตอนเช้า ทรงพระดำเนินไปสถาบันค่ะ วันใดฝนตกหนัก ร่มที่ทรงถือก็จะพับหักกลับไปอีกด้าน ด้วยเป็นร่มแบบพับ จนผู้ตามเสด็จฯ ต้องซื้อร่มมาถวายใหม่

การเรียน มีการพานักเรียนไปสถานที่จริง พระองค์ท่านเสด็จฯ ไปโรงพยาบาล พิพิธภัณฑ์ วิหาร โบสถ์ บ้านนักเขียนเรืองนาม ได้ทรงทราบด้วยพระองค์เองจากเหตุการณ์จริง

ทรงซักถาม และเมื่อพระองค์เสด็จฯ ไปสถานที่ประกอบการใด ก็ทรงซักถาม เป็นการเรียนรู้จากของจริง คำถามเดี๋ยวนั้น มีคำตอบตอนนั้น เป็นสิ่งที่มีประโยชน์มากต่อพระองค์ท่านค่ะ

ตอนเช้าทรงตื่นบรรทมเช้ามาก ทรงทบทวนการเรียน ฝึกการอ่าน แล้วเสด็จฯ ตลาด ทรงซื้อดอกไม้ให้ครูเวโรนิกบ้าง เมื่อทรงมีเวลา ก็เสด็จฯ ร้านหนังสือ ทรงซื้อหนังสือเกี่ยวกับการเรียน ทรงสืบค้นว่าควรจะมีหนังสือเล่มใดไว้ทรงศึกษาที่เกี่ยวเนื่องกัน

ทรงเรียนจนถึงเวลาพักกลางวัน ก็เสด็จฯ เสวยพระกระยาหารกลางวันที่บ้านพัก ตอนบ่าย เสด็จฯ กลับไปทรงเรียนต่อ ทรงมีพระวิริยะอุสาหะขยันมากเลยค่ะ

หากมีขนมจากไทย พระองค์ท่านก็ทรงนำไปแจกพระสหายในชั้นเรียน ซึ่งมีชายอเมริกันคนหนึ่งอายุมากกว่าพระองค์ท่านด้วยค่ะ ด้วยส่วนมากจะเป็นเด็กต่างชาติในวัยนักศึกษา ที่มาเรียนช่วงสั้นๆ อย่างพระองค์ท่านมาดามนิโคลเจ้าของบ้าน ทำพระกระยาหารถวายทุกวัน โดยคิดเมนูใส่กระดานดำไว้ พระองค์ท่านทอดพระเนตรการทำ ทรงช่วย ทรงเล่าว่า

"อาหารวันนี้ มีซุปข้น creme de pois casses ของบริษัท Le Bon Semeur ลองกินดิบๆ ฟันเกือบหัก ต้องเอามาต้มประมาณหนึ่งชั่วโมง..."

วันใดอากาศดี มาดามนิโคลก็จัดโต๊ะในสวนถวายเป็นที่เสวยพระกระยาหาร ทุกเย็น จะมีไวน์ขวดใหม่เปิดถวายเสมอ และมีมาสมทบจากสถานทูตต้วย ส่วนผลไม้นั้นมีขึ้นโต๊ะเสวยเสมอค่ะ

ทรงเปิด Internet ทรงดูทีวี เพื่อฝึกภาษาฝรั่งเศส อันที่จริงทรงเก่งภาษาฝรั่งเศสมาก่อนตั้งแต่ยังทรงเรียนที่ ร.ร.จิตรลดา แต่ไม่ค่อยได้ทรงใช้ ด้วยทรงใช้ภาษาอังกฤษมากกว่า

มีเกร็ดที่ดิฉันอ่านพบนานแล้ว ว่าทรงโปรดภาษาฝรั่งเศสมาก ไม่ค่อยโปรดภาษาอังกฤษ ความทรงทราบถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทรงสอนว่า

"หากวันหนึ่งได้เป็นผู้ใหญ่บ้าน แขกไปใครมาเขาใช้ภาษาอังกฤษ แล้วพูดไม่คล่อง จะดีหรือ" ทำนองนี้นะคะ จึงทรงตั้งพระทัยเรียนภาษาอังกฤษมากขึ้นค่ะ

ทรงสั่งหนังสือตำราทำกับข้าวมาพระราชทานมาดามนิโคล และหนังสือให้ห้องสมุดที่มีหนังสือไทยเก่ามาก ข้อมูลไม่เป็นปัจจุบัน

ด้วยทรงรักหนังสือ พระราชสัมภาระของพระองค์ท่านก็มีหนังสือมาก ที่ทรงนำไปเพื่อพระราชทานแก่ห้องสมุด และบุคคลสำคัญที่ทรงพบ

ทรงนำข้าวสาร จาก จ.สุพรรณบุรี ไปหุงเสวยด้วยค่ะ เพราะผู้ตามเสด็จ ทำพระกระยาหารถวาย สถานทูตก็นำมาถวาย

เช่นหมูแดง มีมาก ทรงประกอบพระกระยาหารได้ตั้งสามมื้อเป็นต้นค่ะ ทรงได้วิชาประกอบอาหารจากมาดามนิโคลมากค่ะ

การกลับไปสู่การเรียนอีกครั้ง ทำให้ทรงประจักษ์ถึงประโยชน์ของการเข้าเรียนในชั้นเรียน ซึ่งช่วยให้ทรงได้รับความรู้จากครูผู้เป็นเจ้าของภาษา

“...รู้สึกว่าที่เรียนในห้องจะเป็นประโยชน์มากกว่าในด้านภาษา เพราะข้าพเจ้ามีโอกาสอยู่แล้วในด้านการไปที่ต่างๆ แต่การที่ได้เรียนกับครูเป็นเรื่องหายาก

คนฝรั่งเศสธรรมดาๆ พูดอะไรข้าพเจ้าเข้าใจอยู่แล้ว และข้าพเจ้าพูดอะไรเขาก็เข้าใจ แม้จะพูดไม่ถูกต้อง การเรียนในห้องทำให้มีความรู้เพิ่มขึ้น...”

     เรื่องในหนังสือทรงนำเสนอในรูปแบบของบันทึกประจำวัน ตลอดระยะเวลาที่ประทับอยู่ในฝรั่งเศส ทรงเรียนรู้วิถีวัฒนธรรมฝรั่งเศสจากทุกสิ่งที่ได้ทอดพระเนตรเห็น ทรงจดบันทึกข้อมูลไว้ตลอดเวลา

เพื่อนำมาถ่ายทอดในพระราชนิพนธ์บันทึกการเดินทางเล่มนี้ ทำให้ผู้อ่านที่อาจจะไม่เคยไปเมืองตูร์ หรือฝรั่งเศส ได้รู้จักเมืองและประเทศนี้ในแง่มุมต่างๆ 

หากคุณๆ ได้ชมภาพประกอบด้วย ก็จะเข้าใจมากขึ้น จะได้เห็นภาพเมืองตูร์ในดินแดนงามสงบของลุ่มแม่น้ำลัวร์ชัดเจนขึ้น